Produced by Sophia Canoni. Thanks to George Canonis for
his major work in proofreading
Note: The tonic system has been changed from polytonic tomonotonic, otherwise the spelling of the book has not beenchanged. Bold Words have been included in &.
Σημείωση: Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από πολυτονικό σεμονοτονικό. Κατά τα άλλα έχει διατηρηθεί η ορθογραφία τουβιβλίου. Λέξεις με έντονους χαρακτήρες περικλείονται σε &.
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ44 — ΟΔΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ — 441897
ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ
ΕΚ ΤΟΥ ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ
ΜΑΪΣΝΕΡ ΚΑΙ ΚΑΡΓΑΔΟΥΡΗ
1897
Αργύρης Εφταλιώτης.
Ταξίδευα, τώρα και τρία χρόνια, στ' Άγιο Όρος, και γιαδιασκέδαση, και για να κοιτάξω κάτι χερόγραφα. Και σκαλίζονταςμια μέρα στη Βιβλιοθήκη, πήρε το μάτι μου δεμάτι χαρτιάτυλιγμένα σε κεντημένο μαντίλι, με σταυρό απ' έξω, κι από κάτωμεγάλα γράμματα, «Φυλλάδες του Γεροδήμου».
— Τι χαρτιά είν' αυτά; ρωτώ τον Καλόγερο που με συνόδευε.
— Και γω δεν καλοξέρω, αποκρίνεται ο Καλόγερος. Πέρασεπρόπερσι ένας γέρος από δω, και τ' αφήκε. Δεν ήθελε να πη μήτεπούθε ήρθε, μήτε πού πήγαινε. Είταν αμίλητος κι ακόντευτος.Ξήγησε μόνο στον Ηγούμενο πως αυτά είναι τα χερόγραφά του, κιόποιος περαστικός επιθυμεί ας τα διαβάση, κι όποιος τα διαβάσηαπό την αρχή ως το τέλος και του αρέσουν, μπορεί και να τα πάρημαζί του.
— Και δεν τα διάβασε κανένας ως τώρα;
— Κανένας. Τάρριξε ο Ηγούμενος μια ματιά, και μας είπε πωςείναι γραμμένα σε βάρβαρη γλώσσα. Τα κοίταξε κ' ένας καθηγητήςπου ταξίδευε στα μέρη μας τις προάλλες, και σούφρωσε τα φρύδιατου και τα χείλη του σαν το χορτάτο που βλέπει ξερό ψωμί.
— Είμαι περίεργος να τα δω και γω, είπα του Καλόγερου.
Και κάθισα, κι' άρχισα να διαβάζω. Και βλέποντας ο Καλόγεροςπως δε μ' έπιανε αναγούλα και μένα, μόνο διάβαζα κι όλοδιάβαζα, με καλονύχτισε (είτανε βράδυ), και μου είπε, σαναποτελειώσω, να κλειδώσω και να φέρω το κλειδί στο κελλί του.
Πρέπει να κοντεύανε χαράματα σαν ξανάδεσα τα χαρτιά στο πανί.Τα πήρα στην αμασκάλη μου, έσβυσα το καντήλι, βγήκα καικλείδωσα την πόρτα. Τρέχω στο κελλί και ξυπνώ τον Καλόγερο καιτου δίνω το κλειδί.
— Τα διάβασα όλα, του είπα, κ' είναι δικά μου. Ορίστε αυτό τοτάλλαρο για την καλωσύνη σου. Πηγαίνω τώρα στον αγωγιάτη μου,να ξεκινήσω με τη δροσιά. Έχε γεια, και προσκυνήματα στονΗγούμενο.
Κ' έφυγα με τα χαρτιά του Γεροδήμου μαζί μου. Είτανε χτήμα μου,και δεν μπορούσε κανένας να μου τα πάρη. Μα οι Καλόγεροι είναιπαράξενοι κάποτες, και δεν ήθελα ν' αρχίσω λογομαχητά μαζίτους, ανίσως και τους περνούσε υποψία πως κάτι αξίζουν αυτά ταχαρτιά. Καβαλίκεψα λοιπόν τάλογο, κ' έφυγα.
Σαν ήρθα στην Αθήνα, και τα ξαναδιάβασα, και μοναχός μου, καιμε τους φίλους μου, αποφάσισα να τα δώσω και στο Κοινό. Μηγαρήδεν είχα και του Γεροδήμου την άδεια; Ορίστε τι έγραφε επάνωστο ξώφυλλο:
«Αυτό το χερόγραφο δεν είναι μήτε αληθινές ιστορίες, μήτεπαραμύθια. Είναι και τα δυο. Όποιος το πρωτοδιαβάση ως τοτέλος, είναι ο κληρονόμος μου. Ας το κάμη ό,τι θέ