Produced by Sophia Canoni
Note: The tonic system has been changed from polytonic tomonotonic, otherwise the spelling of the book has not beenchanged. Bold words are included in &.
Σημείωση: Το τονικό σύστημα έχει αλλάξει από πολυτονικό σεμονοτονικό. Κατά τα άλλα έχει διατηρηθεί η ορθογραφία τουβιβλίου. Λέξεις με έντονους χαρακτήρες περικλείονται σε &.
ΕΚΔΟΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Δ. ΚΟΛΛΑΡΟΣΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ “ΕΣΤΙΑΣ„44 — Εν οδώ Σταδίου — 44
1912
«Πολλά με Νύμφαι δίδαξαν
»αν' ώρεα βουκολέοντα εσθλά.»
ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ
Ο Κρυστάλλης με τον &Τραγουδιστήν του χωριού και της Στάνης& μαςπαρουσιάζεται ζωντανός και μεστωμένος ποιητής, με φλογέραν ηχηροτέρανκαι άσμα ζωηρότερον και υπόσχεται — εάν έζη — να συγκινήση τα πλήθητων αναγνωστών, να κρούση αρμονικώτερον τας χορδάς και να δονίση ταςκαρδίας. Περιλαμβάνει εν αυτώ δύο σειράς ποιημάτων, πρώτον «τατραγούδια του χωριού και δεύτερον τα «τα τραγούδια της στάνης». Τοόλον δε βιβλίον «'στήν Ήπειρο τ' αφιερώνει». Αλλά και άνευ τηςαφιερώσεως, αρκεί μόνη των ποιημάτων η ανάγνωσις διά να κατανοθήευθύς ο ιδιάζων χαρακτήρ των· και των δύο σειρών τα τραγούδιααποδίδουν της Ηπειρωτικής ζωής το σφρίγος και την χάριν αυτήςαποτυπούν. Υπέβαλε δε ταύτα εις τον περί τα τέλη του 1892 τελεσθένταποιητικόν διαγωνισμόν και έτυχον του &«πρώτου και θερμοτάτου επαίνου»&μόνον διότι ο εισηγητής της επιτροπής καταληφθείς υπόκαθαρευουσοληψίας εβράβευσεν έτερον ποίημα γραμμένον εις τηνκαθαρεύουσαν, εν ώ όλοι οι ποιηταί εις την δημώδη γλώσσαν συνεκίνησανκαι συνήρπασαν τα πλήθη και μόνον εις αυτήν είνε δυνατόν νααναπαραστήσωσι τον αγροτικόν και ποιμενικόν βίον και να ψάλωσι τακατορθώματα των ηρώων του έθνους. Ο ποιητής όμως δεν εδέχθη τονέπαινον τούτον και ο τόμος εις ον εξέδωκε το πρώτον, κατά τας αρχάςτου 1893, τα ποιήματα ουδέ καν ανέφερε τον &έπαινον&. Καθ' ον τρόπονέγινεν η κρίσις του αγώνος ο Κρυστάλλης εθεώρησε προτιμότερον καιαξιοπρεπέστερον να μη γίνη σχετικός λόγος. Ποιήματα άλλως καθώς αυτάτα οποία έχομεν την τιμήν να παρουσιάσωμεν εις τους αναγνώσταςκαμμίαν δεν έχουν ανάγκην διακρίσεως και καμμίαν δεν έχουν ανάγκηνσυστάσεως.
Και από την κατά μέρος ανάγνωσιν εκάστου τραγουδιού και από τηνμελέτην όλης της συλλογής εν γένει η ιδία ισχυρά εντύπωσις γίνεταιεις τον αναγνώστην, της ζωντανότητος και της εκφραστικότητος κόσμουολοκλήρου ποιητικού, πλουσιοτάτου και γραφικωτάτου τον οποίον κατάβάθος εγνώρισε και εμελέτησε, ζωηρώς δε ησθάνθη και αναπαριστά εις τατραγούδια του ο ποιητής.
Διά του έργου τούτου ο ποιητής ενεφανίσθη ενώπιον του κοινού μεαρτιώτερα και περισσότερα εφόδια, προσείλκυσεν όλων την συμπάθειανκαι απέδειξεν ότι ήτο προωρισμένος να συνεχίση το έργον του Ζαλοκώστακαι του Βαλαωρίτη, οι οποίοι ανέδειξαν και επέβαλον το Ηπειρωτικόνιδίωμα εν τη ποιήσει ως το πλουσιώτατον και επιτηδειότατον ποιητικόνόργανον μεταξύ όλων των άλλων εν Ελλάδι.
Τα έργα του ημετέρου συμπατριώτου επληθύνοντο οσημέραι και εάνύπουλος νόσος δεν υπέσκαπτε την υγείαν του η σημαία του θα εκυμάτιζευπερηφάνως εις τον Παρνασσόν.
Εις το τέλος του έργου προσηρτήσαμεν λεξιλόγιον προς ευχερήκατανόησιν λέξεών τινων.
Γ. Κ. Γάγαρης
...