Krakatau en de Straat Soenda.
Krakatau, van het zuid-oosten gezien.
De herinnering aan de ontzettende ramp, die in Augustus 1883 het eiland Krakatau en de naastbij gelegen kusten van Java enSumatra getroffen heeft, is—zoo als het altijd gaat—door den stroom van latere gebeurtenissen en indrukken uitgewischt. Tochmogen wij wel aannemen dat zij nog niet zoo geheel verdwenen zal zijn, of de lezers van ons tijdschrift zullen met belangstellingkennis nemen van het volgende verhaal van den heer Edmond Cotteau, die ingevolge opdracht van de fransche regeering, eenigemaanden na de ramp, de door de uitbarsting geteisterde streken heeft bezocht en van zijne bevindingen mededeeling gedaan.Van de uitbarsting zelve is niemand der nog levenden getuige geweest; maar uit de verwoestingen, door haar aangericht, kunnenwij eenigermate afleiden, welk schouwspel het noodlottige eiland en de omliggende streek op die vreeselijke Augustusdagenmoeten hebben opgeleverd. Wij laten thans het woord aan den heer Cotteau.
Den 11 Mei 1884 bevond ik mij, na een zeer interessant uitstapje naar Serawak (Borneo), te Singapore. De Oxus, van de Compagnie des Messageries maritimes, was juist aangekomen; aan boord bevonden zich mijne twee vrienden, de heerenBréon en Korthals, aan wie met mij, van wege het ministerie van onderwijs, eene wetenschappelijke zending was opgedragen naarde straat Soenda en het vulkanische eiland Krakatau. Ik was een maand vroeger van Parijs vertrokken: wij ontmoetten nu elkanderweder op de afgesproken plaats.
In den avond van dienzelfden dag gingen wij aan boord van de stoomboot Emyrne, die tweemaal in de maand, na aankomst van de fransche mail, de passagiers en brieven naar Batavia overneemt, waar wij den14 Mei aankwamen, na eene gelukkige vaart van twee-en-vijftig uren.
Zoodra wij geïnstalleerd waren, deden wij de noodige stappen om het welslagen van de ons opgedragen zending te verzekeren,hetgeen zonder hulp en medewerking van hooger hand niet mogelijk zou zijn. Gelukkig ging alles naar wensch. De consul vanFrankrijk, de graaf de Pourtalès, beijverde zich ons van dienst te zijn; hij stelde ons aan den gouverneur-generaal te Buitenzorgvoor. Zijne Excellentie had de beleefdheid, een kleine rijksstoomboot tot onze beschikking te stellen; en dank zij de bereidwilligheiden den ijver van hoogere en lagere ambtenaren, konden wij reeds eene week na onze aankomst de reis naar de straat Soenda aanvaarden.
Maar het zal niet overtollig zijn, vooraf in het kort de feiten in herinnering te brengen, die de aandacht van de geheelewereld eensklaps hadden gevestigd op het eilandje Krakatau, waarvan de tot dusver zoo goed als onbekende naam plotseling eenevreeselijke vermaardheid had verkregen.
In de laatste dagen van Augustus 1883, nauwelijks eene maand na de ramp van Ischia, bracht de telegraaf naar Europa de tijdingover van een nog Bladzijde 366veel schrikkelijker onheil. Eene uitbarsting, heviger dan alle waarvan de geschiedenis melding maakt, had, zoo luidde hetbericht, de straat Soenda als ten onderste boven gekeerd, de groote eilanden Java en Sumatra verwoest en aan meer dan honderdduizendmenschen het leven gekost. Zooals doorgaans, bleken ook hier de eerste berichten overdreven. Toch was de onopgesmukte werkelijkheidverschrikkelijk genoeg. Het mag toch thans als uitgemaakt worden beschouwd, dat het aantal slachtoffers niet veel minder