[201]
Door Centraal-Oceanië.
De jonge meisjes begeleidden het gezang met handgeklap.
I.
In den Stillen Oceaan.—Een kolonie die men elkander betwist.—De Fidsji-eilanden.—Een Venetië van de Fidsji-eilanden—Een oud-kannibaalengelsch ambtenaar.—Het gemeenschappelijke huis.—Praatje over de vrouwen.—Een verdwijnend volk en de emigratie.—Toekomst vanSuva.
Wij vertrokken van Tahiti tegen het eind van het jaar 1900, om een kruistocht te ondernemen in de westelijke archipels vanPolynesië, met name naar de Fidsji-eilanden, Wallis en Futuna.
Zulk een reis had vroeger werkelijk politieke beteekenis, want die kleine staten, die buiten de sfeer van actie der Europeanenwaren gebleven, stonden nog altijd onder hun eigen vorsten en hoofden.
Inboorling van de Fidsji-eilanden.
Al sinds langen tijd had Frankrijk, dat helder inzag welk voordeel er te trekken viel van het werk der zendelingen, de gewoonte,jaarlijks een zijner schepen naar de Stille Zuidzee te zenden, om tegelijk met het steunen van wettige aanspraken van onzelandgenooten onze vlag bekend te maken en den grond voor den lateren oogst voor te bereiden. Dank zij der volharding en dergeestkracht van onze marinecommandanten en officieren heeft het werk der paters Maristen zich kunnen uitbreiden.
Maar nu is in het volkenrecht aangenomen, dat godsdienstige ondernemingen niet voldoende zijn, om tusschen beschaafde natiesrechten te scheppen op zekere voordeelen. De weg, door de paters ingeslagen, was niet verder gevolgd door onze kolonisten;die zijn niet in de afgelegen oorden verschenen in voldoenden getale, om zelfs maar onze tahitiaansche bezittingen te bevolken;zij hebben in zulk een mate de kantoren verwaarloosd, door de Franschen bezet, dat wij tijdens onze langdurige reis hoogstensdrie of vier landgenooten hebben ontmoet.
Daarvan is het gevolg geweest, dat anderen de plaats hebben ingenomen; engelsche en duitsche en amerikaansche landverhuizerszijn uit Hamburg, Australië en San Francisco gekomen, zoodat op den dag der afrekening Frankrijk niet in staat is geweest,een enkel handelsbelang te stellen tegenover de reeds verkregen rechten van de mededingers. Zoo hebben wij in de verdeelingvan de eilanden van den Grooten Oceaan slechts een zeer klein aandeel gehad, namelijk het protectoraat over Wallis en [202]Futuna, die om hun geringe economische waarde volkomen over het hoofd waren gezien.
De Fidsji-eilanden behooren sedert 25 jaren aan Engeland: de Samoa-eilanden en de Tonga-archipel waren wel onafhankelijk gebleventot het eind van het jaar 1899, maar de eeuw, die hun bestaan aan de wereld had geopenbaard, zou ook het verlies van hun vrijheidaanschouwen.
Wij zullen zien onder welke omstandigheden ze die hebben verloren; laat het nu genoeg zijn, te zeggen, dat onze kruiser eender laatste was, die de inboorlingen aantrof, levend onder hun eigen wetten. Weldra zal er geen eigenlijk Oceanië meer bestaan.In de schaduw van den zwarten adelaar van Duitschland, in den ijzeren greep van Jonathan of den klauw van den luip